گیاه اسفند
مشخصات و خواص گیاه اسفند در طب سنتی
گیاهی است از خانواده ( Zygophyllaceae ) با نام علمی peganum harmala , علفی و چند ساله ; ارتفاع آن کم ، ظاهرا شبیه سداب و پربرگ است. برگ ها با تقسیمات باریک نا منظم و سبز روشن ، گل های آن به رنگ سفید تیره و میوه ، کپسول ناشکوفا ، مدوری و کروی می باشد که دانه هایی سیاه رنگ در داخل آن قرار دارد .
محل رویش و نام های دیگر اسفند
این گیاه در مناطق مدیترانه ای شمال افریقا ، ترکیه و سوریه می روید ، در ایران ; در حاشیه کویر راه تهران به قم ، اصفهان به تهران ، در رستم آباد ، رودبار ، اطراف کرج ، بوشهر ، ازنا ، جاده تفرش و بعضی نواحی دیگر به طور خودرو دیده می شود. این گیاه معمولا در اراضی بایر می روید .
نام های دیگر گیاه اسفند ; اسپند – حرمل – سداب وحشی – سداب مزروع – فیجن – سپند – دینشت – harmal
مشخصات و خواص درمانی دانه اسفند
طبیعت ; طبع دانه اسفند گرم و خشک است .
ترکیبات شمیایی دانه اسفند ; چهار الکالوئید به نام های هارمین ، هارمالین ، هارمالول ، پگانین یا وازی سین دارد .
خواص درمانی دانه اسفند
هرشب موقع خواب یک قاشق چایی خوری دانه اسفند را در دهان بریزید و بدون آنکه دندان روی آن گذاشته شود با آب یک لیوان آب قورت دهید .
ضد انگل و خواب آور است ، مدر حیض (باز کننده عادت ماهیانه) می باشد ، لطیف و جالی سینه و شش از رطوبت لزج است ; سستی کمر که از شهوت رانی زیاد می باشد را درمان میکند ، از احتلام شبانه جلوگیری می نماید ، مخدر است ، به عنوان طب بر و برای درد معده تجویز می شود ، انواع کرم نواری روده را از بین میبرد ، باد های روده را تحلیل میبرد ، ترشح شیر را افزایش میدهد ، مدر است ; مسهل سودا و بلغم غلیظ میباشد ، بدن را گرم میکند و برای استسقا و یرقان مفید است .
یکی از خواص اسفند یا اسپند برای ترک اعتیاد به مواد مخدر می باشد که مقدار و نحوه مصرف آن توسط طبیب مربوطه تعیین می شود.
دیگر فواید درمانی دانه اسفند
- پنج مثقال از دانه اسفند یا اسپند را در آب سرد بشویید و در سایه بخشکانید ; و این عمل را شش مرتبه انجام دهید و با هفتم با آب سرد بشویید و در سایه بخشکانید ، بعد هر روز صبح ناشتا یک ششم از آن را با روغن بادام شیرین مخلوط کنید و بخورید ; تقطیر بول (قطره قطره آمدن ادرار) را درمان میکند.
- هر روز صبح یک قاشق چای خوری از آن را با مقداری خاکشیر مخلوط کرده ; و در دهان بریزید و بدون دندان زدن قورت دهید ; سلسل بول (ادرار مکرر) را درمان میکند .
- خواص اسفند برای اسهال گرما زدگی ; هر یک ساعت به ساعت ، دوازده عدد از آن را در دهان ریخته بدون دندان زدن قورت دهید ; اسهال که از گرما زدگی باشد را متوقف میکند .
- آشامیدن جرم دانه اسفند جهت درمان صرع ، فالج ، جنون ، نسیان ; و سایر امراض بارد دماغی و عصبانی مفید است .
- هفت مثقال از دانه اسفند را در یک لیوان آب بجوشانید ; بعد آب صاف کرده آن را با عسل یا روغن کنجد مخلوط کنید و آن مقدار را به مدت یک ماه هر روز کمی بخورید ; آسم یا تنگی نفس را درمان میکند .
ادامه خاصیت های درمانی دانه اسفند
- دانه اسفند خاصیت تصفیه کنندگی خون دارد بدین صورت که ; هر روز مقدار یک قاشق چایی خوری از آن را خیسانده و بعد از آب درآورید و قورت دهید ; خون را تصفیه میکند و لینت می دهد.
- سی گرم از آن را بکوبید و با ۱۲۰ گرم آب بجوشانید ، بعد آب آن را صاف کرده با ۹۰ گرم عسل و ۶۰ گرم روغن کنجد مخلوط کرده و میل نمایید ; قی شدید می آورد ، سینه و قسمت بالای بدن را از رطوبت های لزج پاک میکند ; و برای سرفه های رطوبتی هم مفید می باشد.
- درمان سیاتیک با اسفند ; اگر کسی مبتلا به سیاتیک است ، پانزده شب ، هر شب ۵ تا ۷ گرم از آن را بکوبد و بخورد سیاتیک او شفا می یابد .
- چهارصد و پنجاه گرم از دانه اسفند را با ۱۵ کیلوگرم آب انگور بجوشانید ; آنقدر که سه چهارم آب تبخیر شود و یک چهارم باقی بماند ; تا یک ماه هر روز یک فنجان از آن را بخورید . برای رفع سردرد مزمن و صرع بسیار مفید است و اگر زنی که یک بار حامله شده و دیگر حامله نمیشود ، سه روز متوالی از آن بخورد ; مجددا حامله می شود .
- آن را با تخم کتان به مقدار مساوی بکوبید و با عسل مخلوط کنید و هر بار کمی بخورید ; برای تنگی نفس بسیار مفید است .
دیگر خواص دارویی دانه اسفند یا اسپند در طب سنتی
- آب دم کرده آن را با روغن کنجد مخلوط کرده و مدتی هر بار کمی از آن را بخورید ; برای رفع بیماری های کبد و ریه مفید است .
- خواص اسفند برای سیاه کردن مو ، مالید دم کرده پودر اسفند ; برای تقویت اعضاء ، رفع سستی و سیاه کردن مو نافع است .
- مقداری از آن را در آب ترب و روغن زیتون بجوشانید تا آب تمام شود و روغن بماند و از آن روغن چند قطره در گوش بچکانید ; برای رفع سنگینی گوش ، کری و طنین در گوش مفید است .
- آن را با تخم یا هسته توت یا صدف مخلوط کنید و بعد نرم بسایید و به دندان بکشید ; زردی دندان را برطرف میکند . همچنین بخور آن برای تسکین درد دندان نافع است .
- آن را بجوشانید به قدری که چند قطره آب باقی بماند و نگه دارید موقع خونریزی از بینی آن را به وسیله قطره چکان در بینی بچکانید ; خون را بند می آورد .
عوارض دانه اسفند و مصلح آن
ضرر و مضرات اسفند ; برای گرم مزاجان مضر است و سردرد ، قی و دل بهم خوردگی ایجاد میکند.
مصلح دانه اسفند ; رب میوه های ترش ، سکنجبین و سایر ترشی ها می باشد .
خواص برگ اسفند
آب دم کرده آن را بنوشید ; قاعده آور است ، ترشح شیر را زیاد میکند ، جنین را سقط میکند ; برای تقویت نیروی جنسی موثر بوده و رماتیسم را نیز درمان میکند .
خواص درمانی ریشه اسفند
ریشه اسفند را نرم بسایید با روغن ایرسا خمیر کرده ; و به صورت شیاف مصرف کنید ; دهانه عروقی خونی و بواسیر را باز می کند.
مشخصات و خواص درمانی روغن اسفند
طبیعت ; طبع روغن اسفند گرم و خشک است .
خواص درمانی روغن اسفند
- روغن اسفند را هم بخورد هم روی مواضع درد بمالید ; برای درمان فلج ، لقوه ، رعشه ، سستی ، صرع و پریدن ناگهانی اعضای بدن مفید است .
- حقنه یا تنقیه آن برای تسکین درد کمر ، سیاتیک و سردی کلیه و رحم نافع است .
- خواص عناب
- خواص گل ختمی
- خواص شیرین بیان
- خواص حنظل یا هندوانه ابوجهل
- خواص کرچک
- خواص اسطوقدوس
- خواص کاسنی
- خواص شاهدانه
- خواص شاهتره
- خواص افتیمون
- خواص شلغم